وقتی حادثه رانندگی رخ می‌دهد، اولین پرسشی که در ذهن راننده به‌ویژه راننده مقصر شکل می‌گیرد این است که چه پوشش بیمه‌ای می‌تواند خسارات وارد شده را جبران کند. در ایران دو بیمه اصلی در حوزه خودرو وجود دارد: بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه. هرکدام از این بیمه‌ها اهداف و پوشش‌های خاص خود را دارند و معمولاً رانندگان هنگام بروز حادثه نمی‌دانند که کدام یک را باید فعال کنند. پرسش مهم این است که آیا امکان استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه برای راننده مقصر وجود دارد یا خیر.
بیمه شخص ثالث چیست؟
بیمه شخص ثالث، یکی از الزامی‌ترین بیمه‌ها برای دارندگان وسایل نقلیه موتوری است. بر اساس قانون، همه رانندگان موظف به داشتن این بیمه‌نامه هستند. پوشش اصلی آن شامل جبران خسارت‌های وارد شده به اشخاص ثالث (اعم از جانی و مالی) در اثر حوادث رانندگی است.
- پوشش خسارت جانی: اگر حادثه منجر به آسیب جسمی یا فوت اشخاص ثالث شود، بیمه شخص ثالث هزینه‌های دیه و درمان را پرداخت می‌کند.
- پوشش خسارت مالی: در صورتی که اموال و وسایل نقلیه دیگران آسیب ببیند، بیمه شخص ثالث آن را جبران می‌کند.
نکته مهم: بیمه شخص ثالث هیچ‌گونه پوششی برای خودروی راننده مقصر ندارد.
بیمه بدنه چیست؟
بیمه بدنه یک بیمه اختیاری است که راننده می‌تواند آن را برای خودروی خود خریداری کند. برخلاف بیمه شخص ثالث، تمرکز اصلی بیمه بدنه بر جبران خسارت‌های وارد شده به خودروی بیمه‌گذار است.
پوشش‌های بیمه بدنه عبارت‌اند از:
- خسارت ناشی از تصادف، برخورد، واژگونی یا سقوط خودرو.
- آتش‌سوزی، انفجار یا صاعقه.
- سرقت کلی خودرو یا قطعات اصلی.
- خسارت‌های ناشی از بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله و طوفان.
- خسارت‌های اضافی مثل شکستن شیشه، نوسانات قیمت قطعات، هزینه ایاب و ذهاب در صورت خواب خودرو.
تفاوت بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه
برای درک بهتر موضوع، باید تفاوت‌های اصلی این دو بیمه را بشناسیم:
ویژگی |
بیمه شخص ثالث |
بیمه بدنه |
|---|---|---|
| نوع بیمه | اجباری | اختیاری |
| پوشش اصلی | خسارت جانی و مالی وارد به اشخاص ثالث | خسارت‌های وارد به خودروی بیمه‌گذار |
| پرداخت خسارت به چه کسی؟ | شخص زیان‌دیده (غیر از راننده مقصر) | خود راننده بیمه‌گذار |
| جبران خسارت راننده مقصر | خیر | بله |
| حد تعهد | بر اساس دیه و سقف قانونی | بر اساس ارزش روز خودرو |
شرایط استفاده راننده مقصر از بیمه‌ها
راننده‌ای که مقصر حادثه شناخته می‌شود، معمولاً نمی‌تواند از بیمه شخص ثالث برای خسارت خودروی خودش استفاده کند. زیرا بیمه ثالث صرفاً برای اشخاص زیان‌دیده است. اما راننده مقصر می‌تواند از بیمه بدنه برای جبران خسارت خودرویش بهره‌مند شود. برای کسب اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم مقاله تفاوت بیمه شخص ثالث راننده مقصر و غیرمقصر در دریافت خسارت را مطالعه کنید.
استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه
سؤال اصلی اینجاست: آیا امکان استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه وجود دارد؟ پاسخ بله است، اما با شرایط خاص:
- پرداخت خسارت به طرف مقابل: در صورت وقوع تصادف، بیمه شخص ثالث راننده مقصر، خسارت‌های طرف مقابل را پوشش می‌دهد.
- جبران خسارت خودروی راننده مقصر: همزمان راننده می‌تواند از بیمه بدنه برای جبران خسارت خودرویش استفاده کند.
به‌عبارت دیگر، استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه به این معناست که یک حادثه می‌تواند موجب فعال شدن هر دو بیمه شود، البته در دو بخش مختلف: یکی برای طرف مقابل، دیگری برای خود راننده مقصر.
محدودیت‌ها و استثناها
با وجود امکان استفاده همزمان، محدودیت‌هایی نیز وجود دارد:
- اگر راننده بیمه بدنه نداشته باشد، طبعاً نمی‌تواند خسارت خودروی خود را دریافت کند.
- خسارت‌های عمدی یا ناشی از تخلفات خاص (مثل رانندگی در حالت مستی یا بدون گواهینامه) تحت پوشش هیچ‌یک از بیمه‌ها نیست.
- در صورت تقلب یا ارائه مدارک غیرواقعی، بیمه‌گر می‌تواند از پرداخت خسارت خودداری کند.
- خسارت‌ها باید در چارچوب سقف تعهدات هر بیمه پرداخت شود.
فرآیند دریافت خسارت از هر بیمه
راننده مقصر باید برای دریافت خسارت‌ها دو مسیر متفاوت طی کند:
۱. دریافت خسارت از بیمه شخص ثالث
- تماس با پلیس و تهیه گزارش حادثه.
- اعلام حادثه به شرکت بیمه شخص ثالث.
- ارزیابی خسارت طرف مقابل.
- پرداخت خسارت به زیان‌دیده توسط بیمه.
۲. دریافت خسارت از بیمه بدنه
- ثبت گزارش حادثه و ارائه مدارک به شرکت بیمه بدنه.
- بازدید کارشناس از خودرو.
- برآورد خسارت و تعیین هزینه تعمیر.
- پرداخت خسارت یا معرفی خودرو به تعمیرگاه طرف قرارداد.
مزایا و معایب استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه
مزایا
- جبران خسارت کامل برای هر دو طرف حادثه.
- کاهش فشار مالی بر راننده مقصر.
- افزایش آرامش خاطر در شرایط بحرانی.
معایب
- افزایش حق بیمه در تمدید بعدی (به‌ویژه بیمه بدنه در صورت دریافت خسارت).
- نیاز به طی کردن فرآیندهای اداری جداگانه برای هر بیمه.
مثال‌های واقعی از استفاده همزمان
- تصادف دو خودرو: راننده مقصر با یک خودرو برخورد می‌کند. بیمه شخص ثالث خسارت خودروی مقابل را می‌پردازد و بیمه بدنه، هزینه تعمیر خودروی مقصر را جبران می‌کند.
- حادثه با خسارت جانی: علاوه بر خسارت مالی، شخص ثالث دچار جراحت می‌شود. بیمه شخص ثالث هزینه درمان او را می‌دهد و بیمه بدنه، خسارت خودروی راننده مقصر را پوشش می‌دهد.
جدول مقایسه‌ای شرایط استفاده همزمان از بیمه‌ها
وضعیت حادثه |
بیمه شخص ثالث |
بیمه بدنه |
نتیجه نهایی |
|---|---|---|---|
| خسارت مالی به خودروی مقابل | تحت پوشش | ندارد | جبران توسط ثالث |
| خسارت جانی به اشخاص ثالث | تحت پوشش | ندارد | پرداخت توسط ثالث |
| خسارت مالی به خودروی راننده مقصر | ندارد | تحت پوشش | جبران توسط بدنه |
| خسارت ناشی از آتش‌سوزی یا بلایای طبیعی | ندارد | تحت پوشش | فقط بدنه پرداخت می‌کند |
نکات حقوقی و قانونی
- استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، از منظر قانونی بلامانع است.
- راننده مقصر می‌تواند در یک حادثه، هم خسارت طرف مقابل و هم خسارت خود را از دو بیمه مجزا دریافت کند.
- ارائه گزارش پلیس و مدارک معتبر برای هر دو بیمه ضروری است.
جمع‌بندی
با توجه به مطالب گفته‌شده، پاسخ پرسش اصلی روشن است: بله، راننده مقصر می‌تواند همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه استفاده کند.
بیمه شخص ثالث خسارت‌های مالی و جانی وارد به اشخاص ثالث را پوشش می‌دهد و بیمه بدنه خسارت‌های وارد به خودروی راننده مقصر را جبران می‌کند. در نتیجه، استفاده همزمان از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه، بهترین راهکار برای جبران کامل خسارت‌ها در یک حادثه رانندگی است. اگر می‌خواهید در هنگام بروز حوادث رانندگی هیچ نگرانی بابت هزینه‌ها نداشته باشید، پیشنهاد می‌کنیم هم بیمه شخص ثالث و هم بیمه بدنه خودرویتان را از طریق سامانه آنلاین اینزی خریداری کنید. در اینزی امکان مقایسه قیمت‌ها، صدور سریع بیمه‌نامه و پشتیبانی سریع برای شما فراهم است.
