نام بیمه محتوایی از تعهد و حمایت را در خود نهان دارد؛ به همین علت است که اگر با مزایای بیمه کردن خود و وسایلتان آشنا باشید هرگز در تصمیمتان برای خرید انواع بیمه و پرداخت بموقع حق بیمه‌تان تردید نخواهید کرد. این موضوع درباره بیمه خودرو به‌مثابه یکی از کاربردی‌ترین وسایل مورد استفاده مردم بیش‌ازپیش اهمیت و ضرورت پیدا می‌کند. طبق قوانین کشور در حال حاضر دو نوع بیمه اصلی شخص ثالث و بدنه برای انواع خودروها وجود دارند که داشتن اولی اجباری و دومی اختیاری است. بسیاری از دارندگان ماشین از تفاوت‌های کلی این دو نوع بیمه و بندهای قانونی آن آگاه نیستند. بدین منظور ما در این مطلب قصد داریم تا به بررسی تفاوت‌های بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه بپردازیم.
منظور از بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه چیست؟
یکی از مهم‌ترین تفاوت‌های بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه ماهیت آنهاست. بیمه شخص ثالث خسارات مالی و جانی واردشده به شخص سوم یا فرد زیان‌دیده (فرد بیمه‌شده شخص اول، شرکت بیمه‌گر شخص دوم و فرد زیان‌دیده شخص سوم محسوب می‌شود) در هنگام تصادف یا سانحه را پرداخت می‌کند، اما بیمه بدنه خسارات مالی واردشده به دارنده خودرو یا راننده مقصر را تقبل می‌کند. از این رو، می‌توان گفت که این دو بیمه مکمل هم‌اند؛ بنابراین اگر دچار تصادف با خودرویی دیگر شوید و هر دو بیمه شخص ثالث و بدنه را داشته باشید، بیمه بدنه خسارت واردشده به بدنه اتومبیل شما را می‌پردازد و بیمه شخص ثالث خسارت مالی یا جانی واردشده به راننده مقابل را پرداخت می‌کند.
اجباری بودن از مهم‌ترین تفاوت‌های بیمه شخص ثالث با بیمه بدنه ماشین است. طبق قانون، کلیه دارندگان خودروهای سواری اعم از متعارف، غیرمتعارف، خصوصی، دولتی، خارجی، داخلی و … ملزم به خرید بیمه شخص ثالث‌اند. بیمه شخص ثالث به‌طور معمول اعتباری یکساله دارد که باید قبل از پایان این اعتبار برای تمدید آن اقدام کرد. نداشتن بیمه شخص ثالث یا همراه داشتن بیمه ثالثی که فاقد اعتبار است منجر به صدور جریمه می‌شود و در مواردی به توقیف خودرو ازسوی پلیس راهنمایی‌ورانندگی می‌انجامد.
بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه چه تفاوتی در پوشش‌ها و تعهدات دارند؟
هر بیمه دارای پوشش‌ها و تعهداتی است که بیمه‌شدگان به‌واسطه آنها می‌توانند از شرکت بیمه‌گر خود مطالباتی داشته باشند. تعهدات بیمه شخص ثالث شامل دو نوع خسارت مالی و جانی است، اما بیمه بدنه خودرو دارای دو نوع پوشش اصلی و فرعی است که پوشش‌های اصلی شامل همه خریداران می‌شوند و پوشش‌های فرعی تنها مختص کسانی‌اند که در ازای پرداخت حق بیمه بالاتر از تعهدات بیشتری برخوردار می‌شوند.
تفاوت بارز بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث در بحث پوشش‌های مالی در این است که بیمه شخص ثالث فقط خسارات مالی واردشده به فرد زیان‌دیده را می‌پردازد، اما بیمه بدنه خسارات مالی واردشده به خودرو بیمه‌شده یا راننده مقصر را تقبل می‌کند. در ادامه مطلب به سایر تفاوت‌های پوشش بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث اشاره خواهیم کرد. همچنین به یاد داشته باشید که بیمه شخص ثالث خسارت ماشین‌های لوکس و نامتعارف در هنگام حادثه را تنها تا سقف خودرو متعارف پرداخت می‌کند. به همین علت است که خرید بیمه بدنه برای جبران خسارت‌های مالی واردشده به خودروهای لوکس یا نامتعارف بیش از خودروهای متعارف ضرورت دارد.
پوشش‌های جانی و مالی بیمه شخص ثالث
همان‌طور که گفتیم بیمه شخص ثالث کلیه خسارات جانی و مالی فرد زیان‌دیده در تصادف را تا سقف تعهدات خود پرداخت می‌کند. مبنای تعیین حداقل و حداکثر این سقف برای چه خسارات مالی چه خسارات بدنی، نرخ دیه کامل انسان در ماه‌های حرام همان سال است. بدین ترتیب حداقل تعهد مالی شرکت‌های بیمه برابر با ۲.۵ درصد نرخ دیه در ماه حرام و حداکثر تعهد مالی آنها معادل ۵۰ درصد این عدد است که هر شرکت موظف است براساس سطح توانگری خود حداقل تا حداکثر این مبلغ را پوشش دهد. خسارات جانی بیمه شخص ثالث شامل نقص عضو، غرامت فوت و بستری شدن در بیمارستان است که اساس پرداخت این‌گونه خسارات نیز میزان تعهدات و نرخ دیه کامل انسان در ماه حرام است.
پوشش‌های فرعی و اصلی بیمه بدنه
بیمه بدنه خودرو خسارت‌های ناشی از واژگونی و سقوط، صاعقه، آتش‌‌سوزی، انفجار، تصادف خودرو با ماشین دیگر و جسم ثابت یا متحرک، سرقت خودرو (دزدیده شدن یا آسیب‌های ماشین و تجهیزات اضافی آن که در بیمه‌نامه درج شده باشد)، خسارات ناشی از انتقال خودرو، خسارات واردشده هنگام تصادف، پوشش ۵۰ درصدی (متناسب با قیمت نو وسیله موردنظر) و هرگونه خسارت واردشده به تایر یا چرخ‌های خودرو را به کلیه دارندگان این بیمه پرداخت می‌کند.
پوشش‌های اضافی یا فرعی این بیمه نیز عبارت‌اند از بلایای طبیعی، شکستن شیشه، پاشیدن اسید (رنگ یا مواد شیمیایی)، ترانزیت، خواب خودرو، حذف فرانشیز بیمه بدنه، حذف استهلاک، زیان واردشده براثر کاهش ارزش خودرو، ایاب و ذهاب، افت قیمت خودرو و سرقت لوازم جانبی که هر متقاضی می‌تواند بنا به نیاز خود یک یا همه موارد گفته‌شده را خریداری کند.
آیا بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث قیمت یکسانی دارند؟
اکنون که متوجه فرق بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث شدید، وقت آن است که از تفاوت‌ها در قیمت این دو بیمه نیز مطلع شوید. عامل اساسی در قیمت‌‌گذاری بیمه شخص ثالث نرخ دیه در همان سال است، اما این مبنا در فرمول محاسباتی قیمت بیمه بدنه تحت
تأثیر عوامل مختلفی مانند نوع و مدل ماشین، سلامت فنی و ایمنی خودرو، و … است. البته در تعیین قیمت بیمه شخص ثالث نیز نوع، مدل، تعداد سیلندرها و … خودرو دخیل‌اند، اما همه این فاکتورها تحت‌تأثیر مستقیم قیمت دیه قرار دارند.
بدین ترتیب می‌توان این‌گونه نتیجه گرفت که قیمت بیمه شخص ثالث براساس نرخ دیه در آن سال و قیمت بیمه بدنه برمبنای ارزش روز خودرو در زمان خرید بیمه تعیین می‌شود. توجه داشته باشید که در بیمه شخص ثالث با افزایش سقف تعهدات و در بیمه بدنه با افزودن پوشش‌های اضافی نرخ مبلغ بیمه نیز افزایش پیدا می‌کند. به لطف نمایندگی‌های متعدد بیمه در سرتاسر کشور، شما می‌توانید هر دو بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث را با شرایط پرداخت نقدی یا اقساط خریداری کنید.
صدور بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه به چه صورت است؟
شرایط صدور از دیگر موارد فرق بیمه بدنه با بیمه شخص ثالث است. از آنجایی که بیمه شخص ثالث بیمه‌ای اجباری است و کلیه وسایل نقلیه به اجبار باید این بیمه را تهیه کنند، شرایط صدور خاص و پیچیده‌ای ندارد و به محض تقاضا و ارائه مدارک لازم این بیمه‌نامه برای دارنده خودرو صادر می‌شود، اما این شرایط برای بیمه بدنه کمی متفاوت است؛ چراکه این بیمه اختیاری است و عواملی مانند میزان ریسک، سال ساخت، و ایمنی و سلامت ماشین نقش بسزایی در صدور آن دارند.
بازدید و بررسی خودرو یکی از مهم‌ترین شروط قبل از صدور بیمه بدنه است. بدین ترتیب، اگر قصد خرید بیمه بدنه را دارید باید بدانید که ابتدا کارشناسان بیمه خودرو شما را از نظر سلامت فنی مورد ارزیابی و بازبینی قرار می‌دهند. بدیهی است که هرچه خودرو ایمن‌تر و سالم‌تر باشد ریسک تصادفش پایین‌تر است. در نتیجه، حق بیمه کمتری از بیمه‌شونده دریافت می‌شود. لازم به ذکر است که بسیاری از شرکت‌های بیمه ماشین‌های قدیمی و مدل پایین را بیمه بدنه نمی‌کنند.
چه تفاوتی بین فرانشیز بیمه بدنه و بیمه شخص ثالث وجود دارد؟
قبل از توضیح درباره تفاوت حق فرانشیز بیمه بدنه و شخص ثالث ابتدا باید به توضیح این اصطلاح بیمه‌ای بپردازیم. فرانشیز بیمه درصد کوچکی از خسارت قابل پرداخت است که خود بیمه‌شده باید بپردازد. از آنجائی که بیمه شخص ثالث اجباری است حق فرانشیز ندارد و شرکت بیمه‌گر متعهد می‌شود که کلیه مبلغ خسارت را تا سقف تعهدات خود به شخص حادثه‌دیده در تصادف پرداخت کند، اما بیمه بدنه دارای فرانشیز است که میزان آن برمبنای خسارت ایجادشده تعیین می‌شود. فرانشیزی که بیمه‌شده بدنه باید پرداخت کند در خسارت اول معادل ۱۰ درصد، در خسارت دوم ۲۰ درصد و در خسارت سوم ۳۰ درصد است. اگر تمایل به حذف فرانشیز دارید می‌توانید از پوشش اضافی حذف فرانشیز بیمه بدنه ماشین استفاده کنید.
بیمه‌های شخص ثالث و بدنه چه تفاوتی در میزان حق بیمه دارند؟
ما در بخش‌های قبلی این مقاله شرح دادیم که مبنای اساسی محاسبه قیمت در بیمه شخص ثالث نرخ دیه و در بیمه بدنه ارزش روز خودرو است بدین ترتیب، برای محاسبه حق بیمه شخص ثالث نیاز به بررسی و تحلیل نوع و سطح خسارت مالی و بدنی واردشده به شخص سوم است، اما در بیمه بدنه فارغ از نوع خسارت، حق بیمه فقط براساس ارزش ماشین تعیین می‌شود.
حق بیمه در شرکت‌های بیمه‌ای مختلف متفاوت است. البته اگر پوشش مالی حداقلی را انتخاب کنید تقریباً تعرفه همه شرکت‌ها یکسان است. در واقع هرچقدر پوشش‌ها و تعهدات اضافی بیمه شما بیشتر باشند حق بیمه‌تان نیز افزایش خواهد یافت. هم‌اکنون بیمه پاسارگاد ارزان‌ترین و بیمه ایران گران‌ترین بیمه شخص ثالث را ارائه می‌کنند. جهت خرید ارزان‌ترین بیمه بدنه ماشین نیز می‌توانید به دفتر نمایندگی بیمه رازی یا آسیا مراجعه کنید. در حال حاضر بیمه دانا بالاترین نرخ بیمه بدنه را دارد.
