آیا خسارت راننده بدون گواهینامه توسط بیمه پرداخت می‌شود؟
رانندگی بدون گواهینامه در ایران جرم محسوب می‌شود و علاوه بر پیگرد قانونی، می‌تواند در دریافت خسارت از شرکت‌های بیمه نیز مشکلاتی ایجاد کند. یکی از سوالات رایج در این زمینه این است که آیا بیمه در صورت نداشتن گواهینامه، خسارت را پرداخت می‌کند یا خیر؟ در این مقاله به بررسی دقیق قوانین و مقررات مربوط به بیمه شخص ثالث و بیمه بدنه در چنین شرایطی می‌پردازیم.
بیمه شخص ثالث و راننده بدون گواهینامه
بیمه شخص ثالث برای جبران خسارت‌های واردشده به اشخاص ثالث در تصادفات رانندگی طراحی شده و پرداخت خسارت توسط شرکت بیمه به زیان‌دیدگان الزامی است، حتی اگر راننده مقصر گواهینامه نداشته باشد.
پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان
در صورتی که راننده مقصر فاقد گواهینامه باشد، شرکت بیمه موظف است خسارت مالی و بدنی وارد به افراد زیان‌دیده را پرداخت کند. این پرداخت تحت حمایت قانون قرار دارد و شرکت بیمه نمی‌تواند از پرداخت به افراد آسیب‌دیده خودداری کند.
رجوع به راننده مقصر
طبق ماده ۱۵ قانون بیمه شخص ثالث، شرکت بیمه پس از پرداخت خسارت به زیان‌دیدگان، می‌تواند مبلغ پرداخت‌شده را از راننده فاقد گواهینامه مطالبه کند. این بازپرداخت ممکن است یکجا یا به‌صورت اقساطی انجام شود.
خسارت به راننده مقصر
اگر راننده مقصر فاقد گواهینامه در حادثه آسیب ببیند، بیمه شخص ثالث هیچ تعهدی نسبت به پرداخت خسارت بدنی یا دیه وی ندارد. پوشش حوادث راننده شامل افراد بدون گواهینامه نمی‌شود.
وضعیت گواهینامه منقضی‌شده
اگر گواهینامه راننده در زمان حادثه منقضی شده باشد:
- اگر کمتر از یک سال از انقضای گواهینامه گذشته باشد، بیمه خسارت را مانند حالت عادی پرداخت می‌کند و بازپرداختی از راننده دریافت نمی‌شود.
- اگر بیش از یک سال گذشته باشد، راننده مانند فرد فاقد گواهینامه تلقی شده و مسئول پرداخت خسارت خواهد بود.
راننده زیان‌دیده بدون گواهینامه
در صورتی که راننده‌ای فاقد گواهینامه باشد ولی در تصادف به‌عنوان زیان‌دیده شناخته شود، شرکت بیمه شخص ثالث موظف به پرداخت خسارت مالی و بدنی به اوست. البته این شخص ممکن است از نظر قانونی به دلیل رانندگی بدون گواهینامه مورد پیگرد قرار گیرد.
بیمه بدنه و راننده بدون گواهینامه
برخلاف بیمه شخص ثالث، در بیمه بدنه داشتن گواهینامه معتبر از شرایط اصلی پرداخت خسارت است. اگر راننده‌ای در زمان حادثه گواهینامه نداشته باشد یا گواهی‌نامه‌اش معتبر یا متناسب با نوع خودرو نباشد، شرکت بیمه از پرداخت خسارت خودداری می‌کند.
به عبارت دیگر، بیمه بدنه هیچ خسارتی را در صورت نبود گواهینامه معتبر برای راننده پرداخت نمی‌کند، حتی اگر بیمه‌نامه معتبر باشد.
جمع‌بندی
- بیمه شخص ثالث خسارت زیان‌دیدگان را بدون توجه به داشتن یا نداشتن گواهینامه راننده مقصر پرداخت می‌کند.
- بیمه پس از پرداخت خسارت، هزینه را از راننده فاقد گواهینامه بازپس می‌گیرد.
- راننده مقصر بدون گواهینامه مشمول دریافت خسارت جانی یا مالی از بیمه نیست.
- در بیمه بدنه، داشتن گواهینامه شرط ضروری برای پرداخت خسارت است.
سوالات متداول
۱) آیا بیمه شخص ثالث خسارت راننده مقصر فاقد گواهینامه را پرداخت می‌کند؟
خیر؛ بیمه فقط خسارت افراد زیان‌دیده را پرداخت می‌کند و هزینه را از راننده مقصر بدون گواهینامه پس می‌گیرد.
۲) اگر گواهینامه منقضی شده باشد، بیمه چه برخوردی دارد؟
اگر کمتر از یک سال از انقضای گواهینامه گذشته باشد، بیمه مانند حالت عادی خسارت را پرداخت می‌کند.
۳) اگر راننده زیان‌دیده گواهینامه نداشته باشد، بیمه خسارت می‌دهد؟
بله؛ بیمه موظف به پرداخت خسارت است، ولی راننده ممکن است از نظر قانونی جریمه شود.
۴) آیا بیمه بدنه به راننده بدون گواهینامه خسارت می‌دهد؟
خیر؛ در بیمه بدنه، داشتن گواهینامه معتبر شرط اصلی پرداخت خسارت است.
۵) اگر راننده مقصر آسیب ببیند و گواهینامه نداشته باشد، بیمه هزینه درمان را می‌پردازد؟
خیر؛ بیمه شخص ثالث در چنین شرایطی تعهدی نسبت به پرداخت خسارت راننده ندارد.
